Werk

Groningen

Helemaal achterin het Stadspark van Groningen bevindt zich het tuincomplex van de Tuin en Recreatie Vereniging Groningen. Afgelopen jaar heb ik hier de huur van een tuintje overgenomen. Zowel de tuin als het huisje waren enigszins verwaarloosd en dus heb ik besloten er helemaal overnieuw te beginnen. Eindelijk een kans om ook zelf een goed deel van het jaar in een huis van strobalen door te brengen. De fundering was nog wel in orde en daar heb ik mij maar naar geschikt. Een rechthoek, wat ook de meest handige manier is om gebruik te maken van het beperkte toegestane oppervlak. Met de veranda die nog volgt zal ik wat meer organische vormen toevoegen. Onregelmatige vlakken leem en en een groen dak moeten ook aan een natuurlijker beeld bijdragen. Om kosten te besparen maak ik gebruik van gerecyclede materialen, waaronder metselstenen voor de fundering en OSB platen voor dak en vloer. Daarnaast had ik de beschikking over een grote partij ‘afgekeurde’ steigerplanken. Die hebben twee grote noesten naast elkaar en zijn dus niet geschikt om op te lopen. Als staander, of gedubbeld als ligger, zijn ze voor mijn eigen project echter prima bruikbaar. Hoewel ik enkel in mijn vrije tijd bouw, vordert het project gestaag. De foto’s vind je hier.

Diever

Dit jaar speelt men in het Shakespeare theater te Diever Hamlet. De bedoeling was om dit drama zich in een ruine af te laten spelen. En wat doet nou meer als een ruine aan dan een brokkelige muur van leem? Met behulp van de leemspuit en vele vrijwilligers werd het houten decor in een (lange!) dag in de leem gezet. Omdat het theater zich in de open lucht bevindt, deed het weer de rest. Omdat het zo’n natte zomer was deed het dat een beetje te goed en daarom is het decor halverwege het seizoen nog eens hersteld. Het resultaat van een dag werk zie je hier.

Baflo

In juni 2010 ben ik begonnen aan een leuk project in Baflo. De opdrachtgevers wonen in een oude boerderij midden in het dorp. Vanaf de straat valt het woonhuis niet eens bijzonder op tussen de andere huizen, maar een keer door de schuurdeuren bevindt je je in een andere wereld. Een grote werkplaats en overal dieren. Achter de schuur is nog een zee van ruimte. De opdrachtgevers willen daar een bed & breakfast gaan bouwen in de vorm van een hobbithuisje. Daarnaast willen ze, onder andere voor hun gasten, een knusse maar luxe badkamer (of wellnesscentre) in de oude koestal bouwen. Deze projecten worden gedeeltelijk door mij, maar gedeeltelijk ook door de opdrachtgevers zelf uitgevoerd. Naast hun dagelijkse bezigheden hebben ze daar natuurlijk niet altijd tijd voor, maar het schiet al aardig op. Voor meer foto’s klik je op hobbithuisje of badkamer.

Den Ham

In Den Ham staat het (bij mijn weten) eerste stroboog huis van Nederland. Dat wil zeggen, met een bouwvergunning en van respectabel formaat. Met een verdieping, meer dan zes meter hoogte en twaalf meter lengte kan deze ‘tunnel’ zich meten met buitenlandse projecten zoals deze in Belgie. De energieke zelfbouwer is tijdens de bouw tegen een tweetal grote problemen aan gelopen. Zo bleek de architect niet precies te weten hoe zo’n boog gestabiliseerd dient te worden en moest er dus alsnog een houtskelet ingebouwd worden. Jammer, want de schoonheid zit hem er nou juist in dat een huis op deze wijze met enkel stro gebouwd kan worden. Daarnaast werd de buitenste kalkstuclaag te laat in het jaar aangebracht, waardoor deze aan een vroege nachtvorst ten prooi viel. Deze pech was echter wel de aanleiding voor mijn betrokkenheid. De architect raadde namelijk aan dan maar met leem te stuccen en deze met een nieuw, natuurlijk middel geheel weerbestendig te maken. De foto’s die je hier kunt vinden geven het hele bouwproces weer. Zelf ben daar pas tijdens het leem stuccen bij betrokken geraakt.

Utrecht

Behalve als stuclaag kan leem ook massief toegepast worden. Zo worden er leemstenen geperst die gewoon met leemmortel te vermetselen zijn. Daarnaast kan een zeer droge leemmortel ook in een bekisting verdicht worden. Stampleem noemen we dat, of ‘rammed earth’. Op deze wijze bouwde ik in Utrecht, in samenwerking met een goede vriendin en architecte, een buitenkeuken naar haar ontwerp. Deze bestaat uit een dubbele muur, de ruimte daartussen is weer gevuld met aarde waar kruiden in groeien. Verser kun je ze niet plukken 😀 Een gedeelte van de bouw vond plaats in de vorm van een workshop. De foto’s vind je hier.

Feerwerd

Net buiten Feerwerd, op de zolder van hun prachtige boerderij, hebben deze opdrachtgevers zelf een logeerkamer van strobalen gebouwd. Omdat de muren geheel uit stro bestaan, zonder houtskelet, was dat al een hele opgave, die zij echter prima opgelost hebben. Maar hoe dat onregelmatige, springerige oppervlak dan uiteindelijk met leem gestuct moest worden wisten zij ook niet precies. Naar aanleiding van een eerdere ontmoeting op een regionale beurs belden zij mij, en gelukkig had ik een tijdje daarvoor een mortelpomp aangeschaft. Behalve dat deze het werk aanzienlijk verlicht en versnelt, brengt hij de leem bovendien met grote kracht en snelheid op de muur. Een dun papje dringt daardoor zeer goed in de baal. Zo’n goede hechting wordt anders alleen verkregen door strobalen voor het verwerken in een bad met leempap te dopen. Na het aanbrengen van verschillende lagen leem en juteweefsel, hebben zij het oppervlakte zelf afgewerkt. Foto’s van de hele bouw vind je hier. Zoals gezegd was ik enkel bij het stucwerk betrokken.